Osmanlı modernleşme döneminde bilhassa 1869 Maarif-i Umumiye Nizamnamesi ile vilayetlerde maarif müdürlüklerinin kurulması kararlaştırılmıştır. Ancak nizamname hükümlerinin uygulamaya geçmesi II. Abdülhamid Dönemi'nde mümkün olabilmiştir. 1879 yılında maarif merkez teşkilatında yapılan düzenlemelerden sonra 1882 yılında bazı vilayetlerde maarif meclisleri ile maarif müdürlüklerinin oluşturulması kararlaştırılmış ve alınan karar aynı yıl uygulamaya konulmuştur. Bu vilayetlerden biri de Diyarbekir olup aynı yıl buraya maarif müdürü tayin edilerek vilayet maarif idaresi oluşturulmuştur. İkinci sınıf bir müdürlük olan Diyarbekir Maarif Müdürlüğü 27 Haziran 1898 tarihinde ise lağvedilmiştir. Bundan sonra 1908 yılına kadar bu görev maarif muhasebe memurları ve idadi müdürlerince vekâleten yürütülmüştür.